1.9.1. Potpuno zbrajalo

Popuno zbrajalo prikazano na slici 1.9-1(a), ima tri ulaza i dva izlaza. Predstavlja kombinacionu mrežu koja zbraja vrijednosti postavljene na njezinim ulazima.

Ulazi Ai i Bi predstavljaju dva značajna bita koja treba zbrojiti, dok CULi predstavlja bit prijenosa koji slijedi zbrajanjem binarnih vrijednosti s mjesta manje značajnog bita. Izlazi Zi i CIZi predstavljaju bitove zbroja odnosno prijelaza. Npr., ako je Ai = 1, Bi = 0 i CULi = 1, onda je Zi = 0, a CIZi = 1; tj. zbroj Ai, Bi i CULi (1 + 0 +1) jednak je binarnom broju (10)2, odnosno Zi = 0, a CIZi = 1. Slika 1.9-1(b) prikazuje tablicu istinitosti za sklop potpunog zbrajala.

Slika 1.9-1 Oblikovanje sklopa potpunog zbrajala: (a) blok dijagram, (b) tablica istinitosti i (c) logički dijagram

 

Primjenom postupka pojednostavljenja na funkcije Zi i CIZi slijede izrazi:

Navedene izraze moguće je izvesti korištenjem bilo kojeg tipa logičkih vratiju. Međutim, vidljivo je da funkcija Zi predstavlja operaciju isključivo-ILI nad varijablama Ai , Bi i CULi. Pojednostavljeni prikaz logičkog kruga potpunog zbrajala prikazan je na slici 1.9-1(c).

Za zbrajanje binarnih brojeva duljine n bita, potrebno je međusobno povezati n stupnjeva potpunog zbrajala, pri čemu se bit prijenosa (CULi) stupnja potpunog zbrajala povezuje s bitom prijelaza (CIZi) prethodnog stupnja potpunog zbrajala. Način povezivanja stupnjeva potpunih zbrajala kod zbrajanja 4 bitnih binarnih brojeva prikazuje slika 1.9-2.

Slika 1.9-2 4-bitno binarno zbrajalo

 

Za praktičnu izvedbu digitalnog kruga potpunog zbrajala na raspolaganju su integrirani krugovi srednjeg stupnja integracije (MSI) koji uključuju 4 bitna i 8 bitna binarna zbrajala. Integrirani krug 74LS283, prikazan na slici 1.9-3 predstavlja primjer MSI kruga 4 bitnog zbrajala.

Slika 1.9-3 Funkcionalni blok dijagram binarnog zbrajala 74LS283

povratak